LA COMUNICACIÓN JIBARIZADA
Pascual Serrano kazetari eta idazlearen
La comunicación jibarizada irakurri ostean, liburuko hainbat
kontu blogerako interesgarriak izan zitezkeela otu zitzaidan.
Serranok egunerokotasun handia duten hainbat kontu jorratzen ditu
liburu honetan, gehienak gogor kritikatuz: komunikabideen
komunikazio-bide berriak, internetek ekarriko gain-informazioa,
teknologia eta ikus-entzunezkoekiko miresmen itsua, sare sozialak,
Google, Wikipedia, 15M mugimendua, eta abar luze bat. Blog honetan
hizkuntzen gainean idaztea dudanez xede, gai hau hartuko dut hizpide.
Lehenik eta behin, RAEren hiztegian
topatuko ez badugu ere, jibarizado izenondoak “oinarrizkoenera
murriztea” esan nahi du nolabait. Eta internetek ba omen du gure
hitz egiteko, entzuteko, idazteko nahiz irakurtzeko modua aldatzeko
boterea: gure hiztegia zabaldu edo murriztu dezake, hitzen ordenaren
arauak moldatu, edo gure sintaxia sinpleagoa edo konplexuagoa
bilakatu.
Interneteko laburtasunera ohitu gara,
eta euskarri guztietara zabaltzen ari, liburua barne, zeinak ez
lukeen espazio laburraren diktaduraren menpe egon beharko. Honen
ondorioa, testu luzeak ez irakurtzea ez interneten, ez pantailaren
aurrean, baina ezta paperezko prentsan edo liburuetan ere. Horrek
dakarren arazoa kuantitatiboa izateaz gain kualitatiboa ere ba omen
da. Izan ere, gero eta nekarriagoa egiten zaigu argumentu luzez
hornitutako testuak irakurtzea, landuak, sakonak, eta sinplikazio
txuri-beltzak beharrean ñabardura ugari eskaintzen dizkigutenak.
Komunikabideei dagokioenez, “irudiak,
irudiak, irudiak” omen da arrakasta erdiesteko jarraitu beharreko
mantra, Max Otteren arabera. Informazioaren teknologian berrikuntza
bakoitzak hitzaren atzerakada omen dakar derrigorrean eta, Serranoren
ustez, “no hay afirmación más errónea y estúpida que la de que
una imagen vale más que mil palabras”. Zentzu honetan, autoreak
Frank Frommer-ek PowerPoint-ari egindako kritika dakar liburura.
Euskarri honen bidez, testu argudiatu eta arrazoitua desagertu egiten
da, bullet delako mezu laburren ordez. Frommer-en ustez,
diskurtsoari, hitzei, sintaxiari edota hiztegiari ez zaie garrantzi
handirik ematen, eta bai ordea tipografiaren hautuari, irakurketaren
hierarkiari, gezien zentzuari, koadroen formatoari...Alegia, forma
lehenesten da edukiaren aurrean.
Pascual Serrano segur aski ez legoke
pozik blogarekin, behin eta berriro kritikatzen baititu gune honetan
hain arruntak diren hiperestekak, Wikipediaren erabilera, irudiekiko
menpekotasuna, testuen laburtasuna...eta, batez ere, interneten
edonork hartzen duela autoritate osoz edozein gairi buruz hitz egiteko askatasuna. Halakoak egiteko aspaldi asmatu omen ziren tabernetako
barra-atzeko eztabaidak.
